Seksueel grensoverschrijdend gedrag binnen de zorg

De zorg is een sector waarin medewerkers vaak in intieme situaties werken met cliënten. Dit maakt de zorgsector helaas ook vatbaar voor seksueel grensoverschrijdend gedrag. Dit kan variëren van ongewenste opmerkingen en aanrakingen tot aanranding en verkrachting. In de zorg kan dit betrekking hebben op zowel cliënten als medewerkers.

Hoewel er geen exacte cijfers zijn, is bekend dat seksueel grensoverschrijdend gedrag in de zorg vaak voorkomt. Veel slachtoffers voelen zich ongemakkelijk of beschaamd om over het incident te praten, waardoor veel gevallen onbekend blijven. De gevolgen van seksueel grensoverschrijdend gedrag zijn enorm en kunnen zowel fysiek als psychisch zijn. Slachtoffers kunnen te maken krijgen met angst, depressie, slaapproblemen, en posttraumatische stressstoornis (PTSS). Dit heeft niet alleen invloed op het persoonlijke leven van het slachtoffer, maar zeker ook op het werkplezier en de werkprestaties.

Waarom zorgmedewerkers seksuele agressie niet altijd melden

Zorgmedewerkers reageren vaak terughoudend om agressie-incidenten te melden

• Medewerkers denken dat ze het incident zelf hebben kunnen oplossen en zien geen noodzaak om het te melden.
• Gebrek aan feedback na het melden van een incident doet twijfels rijzen over de zin van melden.
• Complexiteit van het meldingsformulier weerhoudt medewerkers.
• Tijdsintensiteit van het invullen van het formulier is ontmoedigend.
• Angst voor onveilige rapportage aan leidinggevenden.
• Gebrek aan ondersteuning na een incident vanuit de organisatie.
• Perceptie van ineffectieve aanpak van agressie in de organisatie.

Dit is niet de weg!

Werk samen met uw zorgmedewerkers aan het herkennen, begrijpen en voorkomen van seksuele agressie op de werkvloer. Neem contact op met een van de experts van Agressietraining voor meer informatie over onze maatwerk trainingen.

Maatwerk in company trainingen
Agressie Training
Coaching
Educatie en e-learning

Seksueel grensoverschrijdend gedrag en de rol van zorgorganisaties

Gezondheidswerkers en maatschappelijk werkers lopen een hoog risico op seksuele intimidatie en geweld op het werk. Veel slachtoffers van seksueel wangedrag zijn niet in staat om erover te praten. Ze voelen schuld, schaamte, angst of machteloosheid. Preventie van seksueel grensoverschrijdend gedrag in de zorg begint dan ook met het bespreekbaar maken van het probleem en bewustwording. Medewerkers moeten worden opgeleid over wat seksueel grensoverschrijdend gedrag is, hoe ze het kunnen herkennen en hoe ze moeten reageren. Daarnaast is het belangrijk om een veilige en ondersteunende werkomgeving te creëren waarin medewerkers zich op hun gemak voelen om incidenten te melden.

Tips om zorgmedewerkers veiligheidssignalen te geven om agressie-incidenten te melden:

• Beleidsontwikkeling voor verschillende niveaus van agressie met actieplannen voor medewerkers, managers en leidinggevenden.
• Bespreek rapportage van gemelde incidenten tijdens teambesprekingen.
• Gebruik een eenvoudig en mobielvriendelijk systeem, zoals een app of een snel in te vullen formulier.
• Bied vertrouwenspersonen aan voor medewerkers die zich onveilig voelen.
• Train het managementteam in het ondersteunen van medewerkers na een incident.
• Stel een duidelijk protocol op voor ongewenst gedrag en de bijbehorende sancties.

FAQ: Seksueel Grensoverschrijdend Gedrag in de Zorg

Wat is seksueel grensoverschrijdend gedrag?

Seksueel wangedrag is een term voor elk type seksueel gedrag waardoor een andere persoon zich gekwetst of ongemakkelijk voelt. Seksueel grensoverschrijdend gedrag kan variëren van daadwerkelijke fysieke seksuele contacten, aanrakingen en seksuele opmerkingen of grappen die ongewenst zijn door de ontvangende persoon.

Wat maakt zorgmedewerkers extra kwetsbaar?

Zorgverleners werken nauw met mensen samen. Lichamelijk contact maakt daar vaak onderdeel vanuit. Ook binnen de geestelijke gezondheidszorg en maatschappelijk werk werken mensen op een persoonlijke manier samen. Sommige cliënten en patiënten zien hier andere signalen in. Ook kan het gaan om gedrag van verwarde mensen of mensen met een psychische stoornis die tijdens de zorg die ze krijgen de zorgmedewerker betasten. Het kan dus ook gaan om wangedrag zonder dat de persoon die het uitvoert zich volledig realiseert hoe ongepast het gedrag is.

Daarnaast kunnen zorgverleners, net als in elke organisatie, natuurlijk ook te maken krijgen met seksueel grensoverschrijdend gedrag door leidinggevenden en collega’s. Hier spelen machtsverhoudingen vaak een rol.

Wat is de rol van het management bij het aanpakken van seksueel grensoverschrijdend gedrag?

Elke organisatie heeft de verantwoordelijk te zorgen voor een veilige werkomgeving. Dit geldt voor zowel lichamelijke als geestelijke veiligheid. Een management is daarmee verantwoordelijk voor het implementeren van regels en beleid ter voorkoming van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Daarnaast kan het vertrouwenspersonen aanstellen en personeelstraining aanbieden die in het teken staan van bewustwording en het ontwikkelen van tools en vaardigheden. Wanneer er zich seksueel overschrijdend voordoet dient een organisatie daar adequaat op te reageren met begrip voor het slachtoffer.