Seksueel grensoverschrijdend gedrag hulpverlening

De hulpverlening is een sector waarin medewerkers vaak in intieme situaties werken met cliënten. Dit maakt mensen die als hulpverlener werken helaas ook vatbaar voor seksueel grensoverschrijdend gedrag. Dit kan variëren van ongewenste opmerkingen en aanrakingen tot aanranding en verkrachting. In de hulpverlening kan dit betrekking hebben op zowel wangedrag vanuit cliënten als vanuit collega’s, leidinggevenden of medewerkers.

We horen en lezen zo goed als dagelijks over verbale en fysieke agressie tegen hulpverleners. Hoewel er geen exacte cijfers zijn, is bekend dat ook seksueel grensoverschrijdend gedrag tegen hulpverleners geen uitzondering is. Veel professionals die werken in de hulpverlening voelen zich waarschijnlijk ongemakkelijk of beschaamd om over het incident te praten. Hierdoor blijven veel gevallen onbekend.

De impact van seksueel grensoverschrijdend gedrag is aanzienlijk en kan zowel lichamelijke als psychische gevolgen hebben. Slachtoffers kunnen te kampen krijgen met gevoelens van angst, depressie, slaapstoornissen en posttraumatische stressstoornis (PTSS). Deze gevolgen beïnvloeden niet alleen het persoonlijke leven van het slachtoffer, maar hebben ook aantoonbare effecten op hun plezier en prestaties op de werkplek.

Waarom hulpverleners seksuele agressie niet altijd melden

Uit onderzoek blijkt dat hulpverleners vaak terughoudend reageren op het melden van (seksueel) grensoverschrijdend gedrag.

• Medewerkers denken dat ze er mee om kunnen gaan, en zien geen noodzaak om het te melden
• Gebrek aan feedback na het melden van een incident demotiveert om te melden
• Melding maken is gecompliceerd en tijdrovend
• Angst voor onveilige rapportage aan leidinggevenden
• Gebrek aan ondersteuning na een incident vanuit de organisatie
• De organisatie gaat ineffectieve om met meldingen van seksuele agressie
• De seksuele agressie of intimidatie komt vanuit een collega of leidinggevende

Dit is niet de manier!

Werk samen met uw medewerkers die zich inzetten als hulpverlener aan het herkennen, begrijpen en voorkomen van seksuele agressie op de werkvloer. Neem contact op met een van de experts van Agressietraining voor meer informatie over onze maatwerk trainingen.

Maatwerk in company trainingen
Agressie Training
Coaching
Educatie en e-learning

Seksueel grensoverschrijdend gedrag en de rol van werkgevers

In de gezondheidszorg en het maatschappelijk werk lopen professionals een aanzienlijk risico op seksuele intimidatie en geweld op de werkvloer. Velen van de slachtoffers van seksueel wangedrag zwijgen, overweldigd door gevoelens van schuld, schaamte, angst of machteloosheid. Het voorkomen van seksueel grensoverschrijdend gedrag in de hulpverlening begint met het doorbreken van dit taboe en het vergroten van bewustzijn. Werknemers dienen te worden getraind in het herkennen van dit gedrag en hoe hierop te reageren. Bovendien is het van cruciaal belang om een veilige en ondersteunende werkomgeving te cultiveren, waarin medewerkers zich comfortabel voelen om incidenten te rapporteren.

Tips om hulpverleners veiligheidssignalen te geven om agressie-incidenten te melden:

• Beleidsontwikkeling voor verschillende niveaus van agressie met actieplannen voor medewerkers, managers en leidinggevenden.
• Bespreek rapportage van gemelde incidenten tijdens teambesprekingen.
• Gebruik een eenvoudig en mobielvriendelijk systeem, zoals een app of een snel in te vullen formulier.
• Bied vertrouwenspersonen aan voor medewerkers die zich onveilig voelen.
• Train het managementteam in het ondersteunen van medewerkers na een incident.
• Stel een duidelijk protocol op voor ongewenst gedrag en de bijbehorende sancties.

FAQ: Seksueel Grensoverschrijdend Gedrag Hulpverlening

Wat is seksueel grensoverschrijdend gedrag?

Seksueel wangedrag is een term voor elk type seksueel gedrag waardoor een andere persoon zich gekwetst of ongemakkelijk voelt. Seksueel grensoverschrijdend gedrag kan variëren van daadwerkelijke fysieke seksuele contacten, aanrakingen en seksuele opmerkingen of grappen die ongewenst zijn door de ontvangende persoon.

Wat maakt hulpverleners extra kwetsbaar voor seksuele agressie?

Professionals in de hulpverlening staan vaak in nauw contact met cliënten, waarbij fysiek contact soms onvermijdelijk is. Dit geldt ook binnen de domeinen van geestelijke gezondheidszorg en maatschappelijk werk, waar persoonlijke interacties centraal staan. Voor sommige cliënten kunnen deze interacties echter verkeerd geïnterpreteerd worden. Het kan ook voorkomen dat verwarde individuen of personen met psychische stoornissen tijdens hun hulpverlening ongepast gedrag vertonen, zonder zich volledig bewust te zijn van de grensoverschrijding. Bovendien kunnen hulpverleners, net als in elke organisatie, te maken krijgen met seksueel grensoverschrijdend gedrag van leidinggevenden en collega’s, waarbij machtsverhoudingen vaak een rol spelen.

Wat is de rol van het management bij het aanpakken van seksueel grensoverschrijdend gedrag?

Elke organisatie heeft de verantwoordelijk te hulpverleningen voor een veilige werkomgeving. Dit geldt voor zowel lichamelijke als geestelijke veiligheid. Een management is daarmee verantwoordelijk voor het implementeren van regels en beleid ter voorkoming van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Daarnaast kan het vertrouwenspersonen aanstellen en personeelstraining aanbieden die in het teken staan van bewustwording en het ontwikkelen van tools en vaardigheden. Wanneer er zich seksueel overschrijdend voordoet dient een organisatie daar adequaat op te reageren met begrip voor het slachtoffer.