De narcistische persoonlijkheid en witteboordenagressie

Witteboordenagressie wordt door bepaalde personen ingezet. Welke persoonlijkheidstypen zijn dit? In dit artikel wordt een tipje van de sluier opgelicht over de achtergronden en drijfveren van een witteboordenagressor.

Meer over de narcistische persoonlijkheid en witteboordenagressie

Psychische aandoening die wordt gekenmerkt door een relatief starre, onaangepaste reactie op sociale gebeurtenissen. De patiënt is zich daarvan niet bewust en vindt zelf (meestal) dat hij/zij zich correct gedraagt. Het contact met de werkelijkheid is verder niet verstoord. Het onaangepaste gedrag leidt echter vaak tot ernstige problemen in de privé- en werksfeer. Als de persoon het probleem zelf onderkent (meestal uit persoonlijke frustratie) of er door anderen op wordt gewezen (meestal vanwege de last die zij er van hebben) krijgen gewoonlijk anderen of de omstandigheden de schuld.

Mogelijke verschijnselen

Overdreven superioriteitsgevoel, egocentrisch en arrogant gedrag, anderen graag kwetsen, vaak en snel gefrustreerd, woedend of depressief bij eigen falen of verlies, anderen jaloezie verwijten, ongeduldige omgang met anderen en misbruik maken van anderen.

Mogelijke oorzaken

• erfelijke aanleg
• chronische ziekte of handicap met grote afhankelijkheid
• krenking in de vroege jeugd

De narcistische persoonlijkheid en witteboordenagressie

Voel jij je ook zo onmachtig als mensen, klanten, collega’s, je baas, je arrogant en neerbuigend behandelen? Van binnen borrelt een gevoel van onbehagen en irritatie op terwijl de ander een glimlach op zijn gezicht heeft. Je voelt je onzeker worden, gaat twijfelen aan je eigen deskundigheid. Je voelt je steeds kleiner worden. Alles bij elkaar geeft je dit een gevoel van onmacht. Dit is het beoogde effect van de Witteboordenagressor. Als jij je klein voelt, wordt hij groter. Het is een spel van macht en onmacht.

Het effect van Witteboordenagressie

Witteboordenagressie heeft effect of je het wilt of niet. Iedereen merkt het. Er zijn verschillende primaire reacties:

• De meeste mensen denken: als ik niets doe, zeg of laat merken, dan gaat het over.
• Ik gun de witteboordenagressor niet de fun dat hij merkt dat ik last heb van zijn gedrag.
• Ik zal de witteboordenagressor eens een lesje leren.

Je start een discussie waarin jij besluit je gelijk te halen. Samen starten jullie de witteboorden-agressiepiramide waarbij er nu twee witteboordenagressors zijn, namelijk jij en je collega. Uiteindelijk kan dit leiden tot het overbluffen en gefrustreerd achter laten van de ander. Het kan ook leiden tot een klacht over jou agressie bij de baas, ingediend door de ander. In het ergste geval kan je witteboordenagressie leiden tot een juridisch proces.

Waar kun je witteboordenagressie meemaken?

Voorbeeld 1 – een winkel

Je gaat een winkel binnen en merkt dat de verkoper je neerbuigend behandeld. A. Je kunt kiezen om het product niet te kopen. B. Je verlaat de winkel en je gaat naar een andere winkel waar je respectvol door de verkoper alsnog je telefoon koopt. In deze situatie heb je de keuze in het wel of niet omgaan met de verkoper. Je hoeft niets met het witteboordengedrag te doen.

Voorbeeld 2 – een restaurant

Horecapersoneel is soms expert wat betreft arrogantie en onverschilligheid. Ook hier kun je kiezen om weg te gaan.

Voorbeeld 3 – op je werk

Je hebt een arrogante collega, die jou door middel van opmerkingen en blikken voortdurend het gevoel heeft dat je je werk niet goed doet. Je kunt nu niet kiezen. Je zit met deze collega in een team en werkt op dezelfde afdeling.

De aanpak van witteboordenagressie

Witteboordenagressie: JIJ, JULLIE (= de organisatie). Deze agressor is erop uit de poten onder je stoel vandaan te zagen en jou te doen twijfelen aan je professionaliteit.

• Hij is vaak “hoogopgeleid”.
• Hij behandelt je als een minderwaardige, stelt zich arrogant en cynisch op en lokt DISCUSSIE uit!

Trap Hier niet in! Luister naar je “onderbuik-gevoel”= je intuïtie. Voelt dit niet goed, grijp dan meteen in, geef deze agressor niet de tijd om te discussiëren. Leg éénmaal de regels van de organisatie uit. Gaat de agressor door, begrens hem dan en zeg bijvoorbeeld:

• meneer, u zegt …. herhaal de woorden van de ander!! (Als je niet meer weet wat hij gezegd heeft, vraag je gewoon of hij wil herhalen wat hij gezegd heeft, dat doet hem alleen maar plezier en geeft jou je wapen in handen.)

Geef vervolgens je “IK-boodschap”

• IK voel dat als kleinerend, of
• IK voel me niet serieus genomen, of
• IK voel me gekwetst als u dat zegt

Vervolgens pak je de regie helemaal:

• IK wil graag dat u stopt met… (herhaal de woorden van de ander)
• als u hiermee doorgaat, stop IK het gesprek
• stopt u hiermee, dan kunnen we verder praten
• zegt u het maar!!

Tip: wees CONCREET, herhaal EXACT zijn woorden!