Methode Van der Steen

Bijna alle agressiereducerende technieken die in agressietrainingen worden gebruikt, zijn gebaseerd op de Methode Van der Steen.

Van der Steen was een oud agent, die voor de universiteit is gaan werken. Hij ontwikkelde rond 1978 een methode om agenten te leren hoe ze met burgers om moesten gaan. Hij maakte gebruik van opleidingsfilms, waar situaties uit de dagelijkse praktijk werden nagespeeld. Wat in die tijd op zich ook al vernieuwend was. Een aantal van deze films waren volgens Van der Steen behoorlijk confronterend voor politiemensen. Kenmerkend aan zijn methode is dat hij als eerste focuste op het gedrag van de burger en van de agent. Dit is een parallel tussen trainingen en omgaan met agressie. De focus ligt hierbij op grensoverschrijdend gedrag van de ander.

Van der Steen heeft zijn modellen uiteindelijk tot een serie opleidingsfilms voor de politie bewerkt, getiteld ‘Interactie Politie/Publiek’. Binnen de modules zoals bijvoorbeeld ‘Gedrag in Bekeuringsituaties’ werd aandacht besteed aan het voeren van een gesprek met de burger. De aspirant werd geleerd dat zowel de burger als de agent verschillende vormen van gedrag kunnen vertonen waarin de agent door middel van gesprekstechnieken het gedrag van de burger kan beïnvloeden. Wanneer een agent bijvoorbeeld een burger agressief benadert, kan hij agressief gedrag terug verwachten.

De politie was (en is) een log apparaat dat zich moeilijk laat hervormen. In die periode waarin de druk vanuit de samenleving aanhield, was de tijd rijp voor nieuwe opleidingsmaterialen. De films van Van der Steen kwamen precies op het moment dat er binnen de organisatie van de politie aan een hervorming van de primaire opleiding (HPO) werd gewerkt. De hervorming die aan het begin van de jaren tachtig werd doorgevoerd, bestond vooral uit aandacht voor het opdoen van praktijkervaring, vóórdat de agent de straat op ging. Er zou geoefend worden met een rollenspel, waarin het optreden van politie en burger werd gesimuleerd.

De ‘Methode Van der Steen’ vormde op dat punt bij uitstek het lesmateriaal. De politieschool in Heerlen kreeg de beschikking over een simulatieruimte. De ruimte bestond uit een straat, supermarkt, politiekantoor en enkele huiskamers, waarin de omgang met het publiek tijdens de opleiding kon worden geoefend. De activiteiten van de aspiranten werden geregistreerd door camera’s en naderhand besproken.

Conclusie

Door de ‘Methode van der Steen’ is er een omslag binnen de mentaliteit van de politie ontstaan. De assertieve burger werd tegemoet getreden door een agent die zich focuste op gedrag en het gesprek aan ging. In de jaren tachtig won de politie op deze manier het zelfvertrouwen weer terug.