Mentale weerbaarheid door realistisch denken

Sinds 40 jaar werk ik als hulpverlener, waarvan de laatste 23 jaar als trainer omgaan met agressie met o.a. de methode Rationeel Emotieve Therapie (RET) van Rene Diekstra, gebaseerd op de theorie van Albert Ellis.

Inleiding

Als agressietrainer ervaar ik dat mensen woede vaak als een negatieve emotie ervaren.
Maar de basis-emoties zoals Boosheid – Angst – Afkeer/Walging – Verdriet – Afgunst/Jaloezie – Schuld/Schaamte hebben we nu eenmaal onvermijdelijk allemaal.

Naast deze emoties hebben we gelukkig ook de positieve emoties zoals: Opluchting – Liefde/Genegenheid – Geluk/Blijdschap/Vreugde. Maatschappelijk gezien, ook via social media, ligt er vaak een grote nadruk op deze positieve emoties.

Tijdens mijn gesprekken merk ik dat hoe meer de zogenaamde negatieve emoties worden vermeden en onderdrukt, hoe minder controle men lijkt te hebben over de krachtige emotie agressie.

De gebeurtenis

Daarom focussen wij ons in onze werkwijze op het ‘in het bewustzijn brengen’ van met name de negatieve emoties. Deelnemers focussen zich op een situatie die men als onaangenaam heeft ervaren. Dit wordt opgeschreven en gedeeld.

Gedachten en gevoelens

Daarna nodigen we deelnemers uit om zonder censuur de gedachten en gevoelens die opkwamen tijdens de onaangename situatie op te schrijven.

Gedrag

Als laatste vragen we deelnemers te omschrijven welk gedrag zij zelf toonden in de situatie.

De vier G’s

Nu hebben zij een compleet beeld van de vier G’s van het “4G schema”, namelijk:

1. Gebeurtenis
2. Gedachte
3. Gevoel
4. Gedrag

Veranderen door rationeler denken

Dit is de basis om anders te leren kijken naar zichzelf. Terwijl het in eerste instantie om een gebeurtenis met een onaangename emotie gaat is de aanpak objectief, rationeel en gericht op het analyseren en bijstellen van gedachten. De ervaringen zijn dat als de gedachten meer realistisch worden en helpen om jezelf te accepteren, je emoties minder negatief worden en je eigenwaarde wordt vergroot.

De onderliggende overtuigingen

Bij de analyse en aanpak gebruiken we de lijst van 11 irrationele ideeën die de basis vormen van “negatieve emoties”. Per persoon zijn er verschillende “hot items” die de basis van de analyses vormen. Daarom nemen we de onderstaande lijst door met de deelnemers.

1. Het idee dat het voor een volwassene nodig is om geliefd en gerespecteerd te worden door vrijwel iedere belangrijke persoon in zijn omgeving.
2. Het idee dat het verschrikkelijk of rampzalig is als de dingen niet zo zijn als wij dat graag zouden willen.
3. Het idee dat we in alle opzichten perfect, competent en succesvol moeten zijn om onszelf de moeite waard te kunnen vinden.
4. Het idee dat ons verleden in heel belangrijke mate ons tegenwoordige gedrag bepaalt en dat wanneer iets ons ooit sterk beïnvloed heeft, het altijd zo’n invloed zal blijven uitoefenen.
5. Het idee dat er een onveranderlijke, juiste en perfecte oplossing is voor ieder menselijk probleem en dat het rampzalig is als we er niet in slagen deze te vinden.
6. Het idee dat we ons druk moeten maken over de problemen en moeilijkheden van andere mensen.
7. Het idee dat menselijk verdriet of ellende van buitenaf wordt veroorzaakt en dat mensen weinig of geen mogelijkheden hebben hun lot te controleren.
8. Het idee dat het gemakkelijker is levensmoeilijkheden en eigen verantwoordelijkheden te vermijden, dan om ze onder ogen te zien.
9. Het idee dat we afhankelijk zijn van anderen en dat we iemand nodig hebben die sterker is dan wijzelf.
10. Het idee dat bepaalde mensen door en door slecht of gemeen zijn en dat zij streng aangepakt of gestraft moeten worden.
11. Het idee dat we ons verschrikkelijk bezorgd moeten maken over iets dat gevaarlijk of schadelijk is of kan zijn en dat we steeds bedacht moeten zijn op de mogelijkheid dat ons iets vervelends zal overkomen.

De aanpak

Door het opsporen en analyseren van irrationele gedachten die leiden tot niet gewenste gevoelens en gedrag en deze om te zetten naar gewenste gedachten, gevoelens en gedrag wordt bereikt dat deelnemers zich mentaal sterker voelen en meer zelfwaardering ervaren.

Meer weten over deze aanpak? Bel met Jannie de Jong 06 4178 2816 of mail naar dejong@agressietraining.nl
Auteur van dit artikel: Jannie de Jong

Bron: Ik kan denken/voelen wat ik wil
Auteur: Rene F. W. Diekstra
Uitgever: Pearson Benelux B.V.
ISBN 9789026517822