Witteboordenagressie

Wat is witteboordenagressie? Een witteboordenagressor is arrogant, neerbuigend en kleinerend naar de ander. In dit artikel gaat het om een klant naar de medewerker. Maar het kan ook voorkomen van een baas naar een medewerker, of collega’s onderling. Altijd al willen weten wat witteboordenagressie is? Lees meer.

Wat is witteboordenagressie?

Dit is manipulatieve vorm van agressie gericht tegen de ander, meestal om een uitzondering voor elkaar te krijgen, maar soms ook uit een (slechte) gewoonte. Deze agressie is altijd gericht op de ander, op jou. De insinuerende subtiele aanvallen zijn gericht op het ondermijnen van je deskundigheid of positie. De witteboordenagressor draait de macht om en wil regie houden. Door deze vorm van controle van de agressor ontstaat er bij de medewerker een gevoel van onmacht of verwarring. Een klant kan dit arrogante gedrag namelijk heel subtiel en vriendelijk tonen. Hoe langer je hier in zit hoe moeilijker het wordt om deze vorm van agressie te beëindigen. De persoon komt vanuit een hoge positie aangevlogen. De agressor is goed bespraakt en weet goed wat de mogelijkheden zijn. Deze agressor gaat graag in discussie over o.a. de regels van de organisatie. Daarmee probeert hij/zij je in het machtsspel te betrekken en je te laten verliezen door je uit je evenwicht te brengen. De medewerkers ervaren vaak innerlijke twijfel, irritatie en onmachtsgevoelens bij deze vorm van agressie.

Wat is een witteboordenagressor voor iemand?

Machtspelletjes zijn heel succesvol. Het gaat om woordspelingen en discussie, altijd op een neerbuigende toon. Elke agressievorm die werkt, wordt door daders ingezet. Het zijn mensen met sterk verbale kwaliteiten, vaak hoog opgeleid. Zij hebben vaak in het leven ook een invloedrijke positie. Deze agressor is puur rationeel en ziet de ander als een instrument om zijn doel te bereiken. Hij komt ook koel en koud over. Een andere groep die witteboordenagressie gebruikt zijn onderhandelingsculturen, zij testen vaak hoe ver ze kunnen gaan met dit gedrag om hun doel te bereiken. Dan is het meer een onderhandelingsvaardigheid die niet aansluit bij de medewerker en niet als zodanig wordt herkend. Witteboordenagressie is zo succesvol omdat de ander uit evenwicht raakt. Dat is dan ook het eerste doel van de witteboordenagressor. Witteboordenagressie wordt bewust en onbewust in gezet.

Psychologische achtergrond van witteboordenagressie

Een van de ziektebeelden die de achtergrond kan zijn van witteboordenagressie is narcisme. Mensen die lijden aan een narcistische persoonlijkheidsstoornis zullen vaak overkomen als iemand die opschepperig is en altijd de beste wil zijn. Deze persoon lijdt aan grootheidswaanzin en wil andere mensen naar zijn hand zetten om er zelf beter van te worden. Wat men meestal niet vermoedt, is dat er in veel narcisten een onzeker persoon met een laag zelfbeeld schuilt, die vaak lijdt aan meerdere stoornissen binnen zijn persoonlijkheid. Relaties opbouwen en onderhouden met een narcist is vaak lastig en hoewel ze in het begin vaak charmant en vol zelfvertrouwen over kunnen komen, komen in een latere fase in de relatie vaak toch kenmerken van narcistische persoonlijkheidsstoornis naar boven. Bekijk de lijst hieronder voor kenmerken:

• Charmant in eerste instantie, te veel zelfvertrouwen en eigenwaarde
• Gaat snel in de verdediging
• Grootheidswaanzin verbergt zelfkennis
• Niet spontaan
• Uit geen gevoel, is voor anderen ook niet zichtbaar
• Komt ongeïnteresseerd over op anderen
• Heeft een zwak zelfbeeld (dit is niet zichtbaar)
• Diepgewortelde onzekerheid (dit is niet zichtbaar)
• Moeite met uiterlijke verouderingsverschijnselen
• Willen altijd positief overkomen op anderen en zullen dit overdreven tonen
• Egocentrisch gedrag vertonen
• Alleen om zichzelf bekommeren, niet om anderen
• Kan niet tegen kritiek
• Wil graag bewondering
• Doen zich voor zoals ze willen dat anderen hen zien, niet hoe ze daadwerkelijk zijn
• Hebben moeite met liefhebben, maar ontvangen dit vaak zelf wel graag
• Vinden zichzelf bijzonder en uniek (willen daarom anders behandeld worden dan andere klanten)
• Willen graag alleen met “gelijken” omgaan
• Ontkenning van problemen rondom eigen persoon en narcisme
• Erg gevoelig voor (non-verbaal) gedrag van anderen
• Weinig aandacht voor mening van anderen
• Depressiviteit bij (kleine) tegenslagen
• Het nooit goed genoeg vinden (zowel eigen gedrag als dat van anderen)
• Zien hun gedrag niet als een probleem
• Scheppen graag op over eigen prestaties en doen minderwaardig over prestaties van anderen
• Kunnen geen relaties behouden (belangrijk om te weten als dit jou klant is)
• Jaloezie
• Manipuleren om nieuwe relaties aan te gaan (personen voor zich te winnen) (medewerkers tegen elkaar uitspelen)
• Obsessief gedrag met betrekking tot fantasieën over ideale “ik”
• Verlatingsangst
• Altijd anderen de schuld geven, eigen verantwoordelijkheid ontkennen
• Geen hulp willen/accepteren
• Slecht behandelbaar voor aandoening
• Gevoel van innerlijke leegte

Conclusie

Narcisme kan een oorzaak zijn van witteboordenagressie. Dit betekent niet dat de medewerker dit gedrag moet accepteren. Begrenzen en benoemen van witteboordenagressie is de sleutel tot ontmaskering van de witteboordenagressor.