Symbolen, helden, rituelen en waarden van straatcultuur

Culturele verschillen tonen zich op verschillende manieren.

Van de vele uitdrukkingen die worden gebruikt om cultuuruitingen te beschrijven, schreef Geert Hofstede over vier begrippen die het brede cultuurbegrip vrij volledig bestrijken: symbolen, helden, rituelen en waarden. In het boek van Hofstede zijn de vier begrippen afgebeeld als schillen van een ui, waarmee wordt aangegeven dat symbolen de meest oppervlakkige waarden en de diepste lagen van een cultuur vertegenwoordigen, met helden en rituelen daartussenin (Geert Hofstede, 2002).

Hoe zit het met de vier begrippen in de straatcultuur?

Symbolen: Taalgebruik is een van de symbolen van straatcultuur. Op www.straatwoordenboek.nl kun je een kijkje nemen naar de verschillende straatwoorden die toegepast worden op de straatcultuur. Eveneens is kledingdracht een uiting van de symbolen van straatcultuur, meer hierover kun je zien in de documentaire ‘Mocromode’ geproduceerd door VPRO-Dorst.

Helden: Scarface, Godfather en Tupac zijn een aantal gedragsmodellen binnen de straatcultuur. Het gaat om iconen die in een korte tijd veel geld hebben verdiend. Het gaat om een rolmodel die niet terugdeinst voor agressie en/of criminaliteit en die veel waarde hecht aan broederschap (vrienden die eeuwige trouw beloven).

Rituelen: Onder de jongeren wordt er zelden tot nooit gegroet met een hand geschud. Men groet elkaar met een boks. Ook rappers gebruiken dit al jaren. De boks is gaandeweg bijna volledig geïntegreerd in onze samenleving. Niet alleen jongeren van de straat maar bijna alle jongeren hebben de boks geaccepteerd als groet. Ook Obama paste de boksgroet frequent toe tijdens zijn presidentschap.

Waarden: Een aantal slogans die de waarde weerspiegelen in de straatcultuur zijn: ‘Get rich or die trying’ en ‘Weet wat je zegt, maar zeg nooit wat je weet.’ De maatschappelijke normen en waarden die wij kennen in Nederland gelden niet in de straatcultuur. Het handelen in harddrugs wordt niet gezien als slecht. Het vermoorden of opdracht geven tot moord is rechtvaardig als het gaat om verraad. Aan de andere kant, is een kogel vangen voor je ‘mattie’ (vriend) een heldendaad. In de film Godfather is te zien dat Michael Corleone zijn bloedbroer Fredo laat omleggen omdat Fredo een verrader blijkt te zijn. Een sterke scene uit de film die de straatcultuur laat zien dat hard zijn en op je strepen staan onwijs belangrijk is, ook tegenover je familie.

Shey Aamer 2019