Pesten

Pesten op het werk is een groot probleem, zo groot dat Minister Asscher op 1 juni 2015 een landelijke campagne tegen pesten op het werk heeft gelanceerd. Ongeveer 500.000 mensen worden jaarlijks gepest op het werk. 90.000 medewerkers worden structureel gepest. Dat dit veel ellende geeft voor de medewerkers die gepest worden mag duidelijk zijn. De overheid erkent dit door middel van deze campagne als een serieus probleem, maar denken werkgevers en medewerkers er ook zo over?

Wat is pesten?

Pesten op het werk is een vorm van agressie door een of meerdere collega’s en of leidinggevenden gericht naar een medewerker. Kenmerkend is dat degene die gepest wordt zich moeilijk of niet verweert/kan verweren. Het doel van pesten is de ander te intimideren, mentaal en/of fysiek pijn te doen, bang te maken, waardoor de pester zich zelf beter gaat voelen. Pesten kan eenmalig zijn, maar vaak is pesten systematisch. (definitie Jannie de Jong)

Welke vormen kunnen pesten hebben?

• Verbale agressie: aanhoudend plagen, kleineren, negeren, uitschelden, buitensluiten, roddelen
• Fysieke agressie: knijpen, laten struikelen, duwen, (in elkaar) slaan
• Non-verbale agressie: dreigende gezichtsuitdrukking, gebaren, te dichtbij komen, vinger opsteken, uitlachen
• Chantage: geld, spullen of rapporten afdwingen
• Stelen: afpakken of laten verdwijnen van tassen, werkspullen en persoonlijke spullen
• Digitaal pesten: ongevraagd foto’s en teksten op social media plaatsen
• Andere media: agressieve mails sturen en bellen

Bovenstaande pesterijen kunnen worden uitgevoerd door een collega of leidinggevende naar een andere collega. Het ergst is als een groep collega’s samen met de leidinggevende een collega pest (zwarte schaap).

Wanneer wordt een grap pesten?

Vaak begint pesten als een grap of om iemand te testen. Bijvoorbeeld een nieuwe collega, een nieuwe deelnemer, een nieuw kind in een klas. Organisaties hebben rituelen: de nieuwe medewerker moet altijd document A opzoeken in een kast, terwijl iedereen weet dan dit document niet bestaat. Dat is geen pesten, maar iemand doorstaat een ritueel om geaccepteerd te worden in een groep. Zo kreeg ik als kind de opdracht om het “vergiet zonder gaatjes” op te halen bij de buren. Een keer voor de gek gehouden worden is nog niet pesten, ook al is dat voor jezelf niet leuk en voor anderen wel. Het gaat om de bedoeling er achter, is die kwaadaardig en herhalen deze grappen zich voortdurend speciaal bij een persoon. Of van een groep collega’s naar een persoon, dan wordt het pesten.

De aanpak van pesten

Het is essentieel dat leidinggevenden en collega’s pesten herkennen. Zo kunnen ze voorkomen en ingrijpen als er gepest wordt op het werk. De campagne tegen pesten van de overheid zal zich daarom richten op het herkennen van pesten en wat je er aan kunt doen, als gepeste maar ook als collega. Daarnaast gaat de Inspectie SZW controlerend optreden bij organisaties over pesten op het werk. Organisaties kunnen ook workshops organiseren om medewerkers en leidinggevenden bewust te maken van pesten op het werk.