Is grensoverschrijdend gedrag strafbaar?

Grensoverschrijdend gedrag: heeft dat juridische gevolgen?

In de wereld van organisaties en professionals die dagelijks met het mensen omgaan, zoals in de publieke sector of de zorg, is het omgaan met agressie en grensoverschrijdend gedrag een alledaagse uitdaging. Maar wat veel mensen zich afvragen, is of dit gedrag altijd strafbaar is.

Agressietraining is een expertisebureau met meer dan twee decennia ervaring op het gebied van agressietraining, coaching en e-learning. Onze trainingen helpen organisaties en professionals bij vraagstukken rondom agressie, intimidatie en grensoverschrijdend gedrag. In de afgelopen meer dan 23 jaar hebben we een schat aan ervaring en kennis opgedaan. Vragen over grensoverschrijdend gedrag? Wij helpen! Met advies, informatie uit onze kennisbank én met de begeleiding van ervaren, post-hbo afgestudeerd en ISO gecertificeerd experts.

Grensoverschrijdend Gedrag en de wet

Laten we beginnen met de kernvraag: is grensoverschrijdend gedrag altijd strafbaar volgens de wet? Het antwoord is niet zo eenvoudig als het lijkt. Grensoverschrijdend gedrag kan variëren van onbeleefdheden en verbaal geweld tot fysieke aanvallen. Of het strafbaar is, hangt af van verschillende factoren, waaronder de aard en ernst van het gedrag, de specifieke wetten in het betreffende rechtsgebied en de intentie van de dader.

Wanneer is grensoverschrijdend gedrag strafbaar?

Om gedrag strafbaar te stellen, moeten meestal bepaalde voorwaarden worden vervuld. Dit zijn o.a: wederrechtelijkheid, de mate van opzet en toegebrachte schade en de persoon moet strafrechtelijk te vervolgen zijn. Hieronder gaan we iets dieper op deze punten in.

• Wederrechtelijkheid houdt in dat het gedrag moet in strijd zijn met de wet. Dit betekent dat het gedrag verboden moet zijn volgens de wetten en voorschriften die gelden in een bepaald rechtsgebied.
• De persoon die het gedrag vertoont, moet op zijn minst opzettelijk of nalatig zijn in zijn handelingen. Dit betekent dat er sprake moet zijn van intentie (opzet) of ernstige onachtzaamheid (schuld) bij de dader.
• Het gedrag moet schade veroorzaken of een reëel gevaar voor schade opleveren voor anderen. Dit kan zowel fysieke als psychische schade omvatten.
• De persoon die het gedrag vertoont, moet strafrechtelijk verantwoordelijk zijn. Dit betekent dat minderjarigen of personen met ernstige psychische stoornissen mogelijk niet strafrechtelijk vervolgd kunnen worden.

De impact op slachtoffers en organisaties van strafbaar grensoverschrijdend gedrag

Voor professionals, organisaties en daders die met strafrechtelijke agressie en grensoverschrijdend gedrag worden geconfronteerd, belangrijke consequenties. Ten eerste kan het juridische proces tijdrovend en kostbaar zijn, zowel voor de dader als voor de organisatie. Ook kan strafrechtelijke vervolging resulteren in straffen zoals boetes, taakstraffen of zelfs gevangenisstraf voor de dader.

Aan de andere kant kan het aanpakken van strafbaar gedrag een gevoel van gerechtigheid en veiligheid bieden aan slachtoffers en professionals. Het kan ook een afschrikkend effect hebben, wat kan helpen om toekomstig grensoverschrijdend gedrag te voorkomen.

Het is nodig dat organisaties en professionals zich bewust zijn van de juridische aspecten van agressie en grensoverschrijdend gedrag. Even belangrijk is het belang van preventie. Het creëren van een veilige werkomgeving, het bieden van training in conflictbeheersing en trainingen omgaan met agressie, zijn van grote meerwaarde voor organisaties in sectoren waar intimidatie, agressie en grensoverschrijdend gedrag een reële uitdaging vormt.

FAQ over grensoverschrijdend gedrag en wetgeving

Is grensoverschrijdend gedrag altijd strafbaar?

Nee, hoewel sommige vormen van grensoverschrijdend gedrag strafbaar zijn, hangt het af van de specifieke aard en ernst van het gedrag, alsmede de context waarin het plaatsvindt.

Welke soorten grensoverschrijdend gedrag zijn strafbaar?

Daden zoals fysieke aanvallen, seksuele intimidatie en bepaalde vormen van verbale bedreigingen kunnen onder bepaalde omstandigheden als strafbaar worden aangemerkt.

Hoe herken ik mogelijk strafbaar grensoverschrijdend gedrag?

Grensoverschrijdend gedrag kan zich manifesteren als fysieke, verbale of psychologische acties die iemands grenzen overschrijden zonder toestemming. Of het gedrag strafbaar is, is afhankelijk van een aantal punten. Verbaal geweld bestaat uit bedreigingen, beledigingen, schelden of intimiderend taalgebruik. Non-verbaal gedrag kan bijvoorbeeld non-verbale bedreigingen omvatten, zoals gebaren of houdingen. Fysiek geweld is uiteraard de meest directe vorm en omvat lichamelijke aanvallen. Soms kan gedrag dat in een bepaalde situatie als aanvaardbaar wordt beschouwd, in een andere context als strafbaar worden beschouwd. Het is belangrijk om de specifieke omstandigheden te begrijpen waarin het gedrag zich voordoet.

Is er sprake van opzet om schade toe te brengen, zowel mentaal als fysiek? Intentie is vaak een cruciaal element bij het beoordelen of gedrag strafbaar is. Heeft het gedrag schade veroorzaakt? Hebben de slachtoffers zich bedreigd, geïntimideerd of onveilig gevoeld als gevolg van het gedrag? Als het grensoverschrijdende gedrag herhaaldelijk voorkomt, kan dit een teken zijn dat het niet langer als een incident kan worden beschouwd. Herhaling kan de ernst van het gedrag vergroten en kan leiden tot strafrechtelijke vervolging.

Hoe kan ik hulp krijgen of steun bieden aan een collega die slachtoffer is geworden van mogelijk strafbaar grensoverschrijdend gedrag?

Het is belangrijk om empathie en begrip te tonen richting slachtoffers. Ben je zelf slachtoffer, meld dit dan bij collega’s, een leidinggevende of vertrouwenspersoon.
Wanneer het feit gepleegd is door een leidinggevende en je bang bent voor je baan of ander consequenties, zoek dan professionele hulp van buitenaf. De impact van grensoverschrijdend gedrag is namelijk groot. Organisaties die medewerkers willen beschermen en willen begeleiden in het weerbaarder worden tegen intimidatie, agressie of grensoverschrijdend gedrag kunnen hun beleid hierop aanpassen. Wij helpen bij het opstellen van een goed beleid, coaching en praktijkgerichte agressiviteitstrainingen.