Grensoverschrijdend gedrag en wetgeving

Grensoverschrijdend gedrag en wetgeving: wat is strafbaar en wanneer?

In onze samenleving is grensoverschrijdend gedrag een kwestie van toenemende zorg en aandacht. Maar wanneer is grensoverschrijdend gedrag strafbaar? Er zijn tenslotte veel vormen van grensoverschrijdend gedrag. Zowel online als in het echte leven. Veel mensen krijgen met een van beiden of beiden vormen te maken. Dit geldt dus ook voor professionals die tijdens het uitoefenen van hun vak met grensoverschrijdend moeten leren omgaan.

Agressietraining is een expertisebureau die zich richt op agressie- en geweldsbeheersing op de werkvloer en tijdens het uitvoeren van het werk. Het gaat daarbij om een groot scala aan sectoren, want helaas komt grensoverschrijdend gedrag overal voor. Wel is de aanpak om ermee om te gaan anders. Een zorgmedewerker die te maken krijg met agressie van een verwarde patiënt heeft andere tools en technieken nodig dan een bureaumedewerker die (online) wordt geïntimideerd. Toch hebben beiden met hetzelfde probleem te dealen: hoe ga je om met grensoverschrijdend gedrag en wanneer kun je gebruik maken van regels vanuit de wetgeving?

Wanneer is gedrag grensoverschrijdend?

Gedrag is grensoverschrijdend wanneer het de persoonlijke grenzen, privacy, waardigheid of veiligheid van een ander schendt. Dit betekent dat wanneer jezelf geen moeite hebt met bijvoorbeeld seksueel getinte grappen, een dergelijke grap door een ander toch als grensoverschrijdend gedrag kan worden aangemerkt. Waar de grens van de ander ligt, en niet die van jezelf, zijn namelijk bepalend.

Voorbeelden van grensoverschrijdend gedrag zijn roddelen, uitsluiten, ‘foute grappen’ maken, pesten, intimidatie, discriminatie, seksuele intimidatie, stalking, geweld en meer.

Strafbare vormen van grensoverschrijdend gedrag

Niet elk geval van grensoverschrijdend gedrag is per definitie strafbaar volgens de wet. Strafbaar gedrag varieert van land tot land en zelfs van staat tot staat. Over het algemeen worden echter de volgende vormen van grensoverschrijdend gedrag als strafbaar beschouwd:

• Seksuele intimidatie: verbaal of fysieke ongewenste seksuele toenaderingen
• Stalking
• Huiselijk geweld
• Online intimidatie en cyberpesten
• Discriminatie en haatmisdrijven
• Geweld en vernieling
• Sommige vormen van bedreiging

Wanneer is grensoverschrijdend gedrag strafbaar?

De strafbaarheid van grensoverschrijdend gedrag hangt af van verschillende factoren, waaronder de aard en ernst van het gedrag, de locatie waar het plaatsvindt en de wetgeving in die regio. Elk gedrag zonder de toestemming van de betrokken partij(en) kan strafbaar zijn. Herhaaldelijk en aanhoudend grensoverschrijdend gedrag wordt vaak als strafbaarder beschouwd dan een eenmalig incident. Als het gedrag leidt tot fysieke, emotionele of financiële schade bij het slachtoffer, zijn de juridische gevolgen meestal ernstiger. Gedrag dat discriminatie bevordert of gebaseerd is op discriminerende motieven, kan leiden tot haatmisdrijfaanklachten.

Jezelf wapenen tegen grensoverschrijdend gedrag

Geconfronteerd worden met grensoverschrijdend gedrag is nauwelijks te voorkomen. Wel kunt jezelf wapenen tegen grensoverschrijdend gedrag door bewust te zijn van je rechten en door voor jezelf op te komen. Daarbij het belangrijk om de eigen grenzen te kennen en deze te uiten. Als je het gevoel hebt dat er iets niet klopt, luister dan naar dat gevoel. Je intuïtie kan je vaak waarschuwen voor potentieel gevaarlijke situaties. Als iemand over je grenzen gaat, probeer dan rustig maar vastberaden te zeggen dat je dat niet wilt. Laat zien dat je voor jezelf opkomt. Vind je dit lastig, of zit je in een situatie waarin het lastig is? Een agressie coaching kan dan een goede oplossing zijn.

Wat kunnen organisaties doen om medewerkers te beschermen tegen grensoverschrijdend gedrag?

Organisaties hebben de verantwoordelijkheid om een veilige en respectvolle werkomgeving te creëren en medewerkers te beschermen tegen grensoverschrijdend gedrag. Organisaties dienen kritisch naar hun bedrijfscultuur kijken en stappen ondernemen om eventuele negatieve aspecten aan te pakken. Dit kan door het opstellen van gedragscodes en beleidsregels opstellen die grensoverschrijdend gedrag verbieden. Deze beleidsregels moeten helder en toegankelijk zijn voor alle medewerkers.

Daarnaast is aandacht besteden aan bewustwording belangrijk. Dit kan doormiddel van trainingen waarbij wordt ingegaan op het herkennen en voorkomen van grensoverschrijdend gedrag. Leidinggevenden en managers moeten worden getraind in het herkennen en aanpakken van grensoverschrijdend gedrag. Ze moeten ook weten hoe ze klachten serieus moeten nemen en gepast moeten reageren.

Het benoemen van vertrouwenspersonen binnen de organisatie waar medewerkers terecht kunnen met klachten en zorgen is een ander belangrijk punt. Het is belangrijk dat medewerkers die een klacht indienen tegen grensoverschrijdend gedrag niet worden blootgesteld aan represailles of vergelding. Organisaties moeten mechanismen hebben om dit te voorkomen en te handhaven.

Wilt u met ons praten over grensoverschrijdend gedrag en wetgeving? Heeft u als organisatie begeleiding en advies nodig bij het opstellen van een beleidsplan? Neem dan contact met ons op. Met Agressietraining heeft u een team aan experts aan uw zijde.