Grip op grensoverschrijdend gedrag binnen de GGZ
Grensoverschrijdend gedrag binnen de GGZ is een zorgwekkend probleem dat de laatste jaren steeds meer is toegenomen. Zowel patiënten als zorgverleners worden steeds vaker slachtoffer van diverse vormen van misbruik, intimidatie en mishandeling binnen GGZ-instellingen. Wil je weerbaarder worden tegen grensoverschrijdend gedrag in de GGZ? Neem contact op met agressietraining.nl. Wij bieden:
Hoe ernstig is grensoverschrijdend gedrag binnen de GGZ?
Agressief gedrag is wijdverspreid in verschillende sectoren waar medewerkers met klanten werken. Volgens onderzoek van de beroepsvereniging V&VN, gepubliceerd in april 2016, wordt 52 procent van de werknemers in de verpleging geconfronteerd met agressie. Voor 17 procent van de verpleegkundigen, verzorgenden en verpleegkundig specialisten is dit dagelijks het geval, terwijl 26 procent wekelijks te maken heeft met agressie. Uit een enquête onder 600 zorgprofessionals blijkt dat 63 procent van hen meldt dat incidenten met agressie in de afgelopen vijf jaar zijn toegenomen.
Grensoverschrijdend gedrag en agressie zijn dus een veelvoorkomend probleem onder zorgmedewerkers. Veel meer dan in andere bedrijfstakken in Nederland. Agressie komt met name voor in de ambulancezorg, wijkverpleging, GGZ en verpleeghuizen. Vaak veroorzaakt door cliënten of hun naasten.
Niets doen tegen grensoverschrijdend gedrag binnen de GGZ kost banen
Agressief gedrag heeft altijd aanzienlijke gevolgen voor medewerkers. Niet alle werkgevers besteden voldoende aandacht aan het probleem van agressie en de gevolgen ervan. Ongeveer 30 procent weet niet of er op het werk een protocol of richtlijn is voor het omgaan met agressie. 23 procent vindt dat ze na een incident met grensoverschrijdend gedrag binnen de GGZ of agressie onvoldoende ondersteund worden. De gevolgen van agressie kunnen ernstig zijn, waaronder burn-outs, verzuim, een slechtere gezondheid en minder tevredenheid met het werk en de werkomstandigheden. Meer dan een kwart van de medewerkers (26 procent) overweegt zelfs om te stoppen met hun werk vanwege een incident met agressie.
Veilige zorg
Het project “Veilige Zorg” van de overheid stimuleert zorginstellingen om een eenduidige aanpak te hanteren tegen agressief gedrag. Het project richt zich op 8 speerpunten, waaronder het uitdragen van normen naar klanten en medewerkers, het melden van agressief gedrag, het registreren van incidenten, het trainen van medewerkers, het nemen van maatregelen en sancties tegen de daders, het doen van aangifte, het verhalen van schade op de daders, en het bieden van opvang en nazorg aan medewerkers.
Daarnaast benadrukken zij het belang van onderlinge steun tussen collega’s, waarbij men elkaar helpt wanneer een collega lastiggevallen wordt door patiënten of hun naasten. Het is ook essentieel dat medewerkers het leiderschap aanspreken op dit probleem. Samen staan ze sterker in hun werk.
Vaardigheidstrainingen omgaan grensoverschrijdend gedrag en agressie
Naast het hebben van een goed protocol en collegiale ondersteuning tijdens en na incidenten, is vaardigheidstraining in het omgaan met agressie noodzakelijk. Onze trainingen richten zich enerzijds op het herkennen en voorkomen van verbaal agressief gedrag door het stellen van duidelijke grenzen, en anderzijds op het waarborgen van (fysieke) veiligheid in situaties waarin de beïnvloedbaarheid verminderd is.
Een mentaal weerbaar persoon in de zorg weet hoe hij/zij veilig kan werken, agressief gedrag kan begrenzen en voelt zich gesteund door het team en het management, dat actief de organisatienorm uitdraagt en toepast dat verbaal en fysiek agressief gedrag naar medewerkers niet geaccepteerd wordt.
Veelgestelde vragen over grensoverschrijdend gedrag binnen de GGZ
Wat wordt er bedoeld met grensoverschrijdend gedrag binnen de GGZ?
Grensoverschrijdend gedrag binnen de GGZ verwijst naar gedrag dat de persoonlijke grenzen van anderen overschrijdt, zowel fysiek als verbaal. Het kan variëren van verbale intimidatie, bedreigingen en pesten tot fysiek geweld, aanvallen of mishandeling van medewerkers binnen de GGZ.
Waarom komt grensoverschrijdend gedrag zo vaak voor in de GGZ-omgeving?
Binnen de GGZ worden mensen geconfronteerd met complexe en soms moeilijke situaties. Cliënten kunnen te maken hebben met psychische aandoeningen, emoties en gedragingen die hen minder controle geven over hun eigen reacties. Dit kan resulteren in episodes van grensoverschrijdend gedrag jegens de medewerkers.
Hoe kunnen werknemers binnen de GGZ grensoverschrijdend gedrag herkennen?
Het herkennen van grensoverschrijdend gedrag is essentieel voor werknemers binnen de GGZ. Ook wanneer de patiënt of cliënt er verminderd verantwoordelijk voor is door het ziektebeeld, ‘hoort’ agressie niet bij het werk. Tekenen van grensoverschrijdend gedrag kunnen zijn: verbale agressie, bedreigingen, fysiek geweld, vernieling van eigendommen, intimiderend gedrag, stalken, manipulatie of constant negeren van grenzen. Het is belangrijk om al deze signalen serieus te nemen.
Welke stappen moeten werknemers ondernemen bij grensoverschrijdend gedrag?
Wanneer werknemers geconfronteerd worden met grensoverschrijdend gedrag, moeten ze de volgende stappen ondernemen:
a. Prioriteit geven aan hun veiligheid: Verwijder jezelf uit een gevaarlijke situatie en zoek hulp indien nodig.
b. Melding maken: Meld het incident aan je leidinggevende, collega’s en de juiste afdeling binnen de organisatie die belast is met het omgaan met dit soort situaties.
c. Registratie: Documenteer het incident zo gedetailleerd mogelijk, inclusief datum, tijd, betrokken personen, gebeurtenissen en getuigenissen.
d. Ondersteuning zoeken: Zoek emotionele en professionele ondersteuning bij collega’s, leidinggevenden of professionele hulpverleners om de impact van het incident te verwerken.
Hoe kan grensoverschrijdend gedrag binnen de GGZ worden voorkomen?
Preventieve maatregelen zijn van groot belang om grensoverschrijdend gedrag binnen de GGZ te voorkomen. Dit omvat het creëren van een veilige en respectvolle omgeving door middel van trainingen voor werknemers, het vaststellen en handhaven van duidelijke gedragsnormen, het bevorderen van open communicatie tussen medewerkers en cliënten, en het ontwikkelen van protocollen voor escalaties en de-escalatietechnieken, net als trainingen en coaching.
Wat zijn de gevolgen van grensoverschrijdend gedrag voor werknemers binnen de GGZ?
Grensoverschrijdend gedrag kan aanzienlijke negatieve gevolgen hebben voor werknemers binnen de GGZ, zowel op de korte als de lange termijn. Dit kan leiden tot fysieke verwondingen, psychologische trauma’s, angststoornissen, depressie, verlaagde motivatie, burn-out en verloop van personeel. Het is van cruciaal belang om de impact van grensoverschrijdend gedrag serieus te nemen en ondersteuning te bieden aan getroffen medewerkers.
