Agressie op de werkvloer
Heel veel mensen hebben er dagelijks op de werkvloer mee te maken: gepest of gekleineerd worden, uitgesloten worden, intimidatie, (seksueel) grensoverschrijdend gedrag en/of verbaal geweld.
Directeur van Agressietraining.nl, auteur en trainer Jannie de Jong heeft al 25 jaar ervaring in het geven van trainingen gericht op het omgaan met geweld en agressie. In haar bestseller, ‘HELP, ik word gemanipuleerd’, richt ze zich specifiek op het fenomeen witteboordenagressie, een term die ze gebruikt voor manipulatief gedrag en communicatie. Deze vorm van agressie op de werkvloer, die onder andere bestaat uit neerbuigendheid, arrogantie, kleineren en uitsluiten, heeft een impact op professionals in diverse werkvelden, zoals zorgverleners, hulpverleners, baliemedewerkers en ambtenaren.
Agressie op de werkvloer in subtiele vorm is ook agressie!
Incidenten van grove agressie op de werkvloer is slechts een klein deel van het probleem, omdat witteboordenagressie vaak subtieler en ondergronds plaatsvindt. Het negeren, ergeren of toegeven aan deze vorm van agressie blijkt vaak de standaard reactie te zijn, aangezien het niet onder het strafrecht valt. Echter, de impact op het professionele leven en persoonlijk welzijn van de slachtoffers is significant. Manipulatie en neerbuigend gedrag kunnen machteloosheid, boosheid en twijfel teweegbrengen, waardoor professionals in een reactieve modus terechtkomen, in discussie gaan of zelfs de organisatie verlaten.
Maakt jouw werk het noodzakelijke om te leren omgaan met agressie? Neem contact op met agressietraining.nl. Wij bieden:
Agressie op de werkvloer herkennen
Het herkennen van agressie op de werkvloer en witteboordenagressie is een belangrijke stap om ermee om te kunnen gaan. De intonatie waarop woorden worden uitgesproken, de toon en de impliciete boodschappen kunnen ervoor zorgen dat mensen zich gekleineerd, schuldig of veroordeeld voelen. Het is essentieel om dit gevoel te erkennen en te benoemen. Agressietrainingen kunnen professionals helpen bij het ontwikkelen van assertiviteit en het stellen van grenzen. Door bewustwording te creëren en empowerment te stimuleren, kunnen professionals reageren op manipulatief gedrag en hun eigenwaarde beschermen.
Het cultuuraspect speelt ook een rol bij agressie op de werkvloer. Bepaalde organisaties accepteren en handhaven deze vorm van agressie als normaal gedrag. Het begint soms al in de opvoeding, waarbij kinderen wordt aangeleerd dat anderen minderwaardig zijn. Het doorbreken van deze cultuur vereist bewustwording en een collectieve inspanning om respect en waardigheid te bevorderen.
Boek: ‘Help ik word gemanipuleerd’
Het boek van Jannie de Jong biedt praktische inzichten en strategieën om op een constructieve manier met witteboordenagressie en agressie op de werkvloer om te gaan. Het benadrukt dat het essentieel is om het gedrag te benoemen en degenen die manipulatief gedrag vertonen de winst te laten zien van een verandering in hun calculerende gedrag. Hierbij is het belangrijk om te realiseren dat anderen binnen de organisatie waarschijnlijk ook last hebben van deze vorm van agressie.
Overigens beperkt agressie op de werkvloer zich niet tot de offline omgevingen; het manifesteert zich ook online. Onderzoek toont aan dat vrouwen die vooruitstrevend zijn en topposities bekleden vaak het doelwit worden van subtiele witteboordenopmerkingen die niet per se scheldwoorden bevatten, maar desalniettemin kwetsend zijn.
Trainingen en educatie
Om het probleem van agressie op de werkvloer aan te pakken, is het belangrijk dat organisaties bewustwording creëren, trainingen aanbieden en een cultuur van respect en gelijkwaardigheid bevorderen. Alleen door gezamenlijke inspanningen kunnen we een werkomgeving creëren waarin agressie op de werkvloer niet wordt getolereerd en professionals zich veilig en gewaardeerd voelen.
Veelgestelde vragen over agressie op de werkvloer
Hoe vaak komt agressie op de werkvloer voor?
Agressie op de werkvloer is een complex probleem dat kan variëren afhankelijk van de sector, de werkomgeving en andere factoren. Verschillende onderzoeken hebben echter aangetoond dat agressie op de werkvloer relatief vaak voorkomt. Volgens de International Labour Organization (ILO) wordt naar schatting 9% van de werknemers wereldwijd geconfronteerd met fysiek geweld op het werk, terwijl 18% te maken krijgt met intimidatie en pesten. Uit een Europees onderzoek bleek dat ongeveer 1 op de 10 werknemers te maken heeft met fysieke agressie op het werk, terwijl ongeveer 4 op de 10 te maken hebben met verbaal geweld en intimidatie. Het is belangrijk op te merken dat agressie op de werkvloer niet alleen fysiek geweld omvat, maar ook verbaal geweld, intimidatie, pesten, discriminatie en andere vormen van ongewenst gedrag. De impact en frequentie van agressie kunnen variëren afhankelijk van de sector, zoals de zorg, klantenservice, openbare diensten en andere beroepen waar sprake is van directe interactie met mensen.
Welke vormen van agressie op de werkvloer zijn er?
Op de werkvloer kunnen verschillende vormen van agressie voorkomen. Enkele voorbeelden zijn:
- Fysieke agressie: Dit omvat elke vorm van fysiek geweld, zoals slaan, schoppen, duwen, vastgrijpen of ander lichamelijk geweld gericht op een collega, werknemer of klant.
- Verbaal geweld: Dit omvat het gebruik van beledigende taal, schreeuwen, dreigen, vernederen, schelden, intimideren of andere vormen van verbaal misbruik om iemand angst aan te jagen of te kwetsen.
- Psychologische agressie: Dit verwijst naar het manipuleren, kleineren, uitsluiten, pesten, roddelen, lasteren, saboteren of op andere manieren schade toebrengen aan iemands psychische welzijn en gevoel van eigenwaarde.
- Seksuele intimidatie: Dit omvat ongewenste seksuele aandacht, opmerkingen, suggestieve gebaren, ongepaste aanrakingen, seksueel getinte grappen of enige vorm van seksueel misbruik op de werkvloer.
- Discriminatie: Dit omvat het ongelijk behandelen van mensen op basis van kenmerken zoals geslacht, ras, leeftijd, religie, handicap, seksuele geaardheid of andere persoonlijke eigenschappen. Het kan leiden tot een vijandige werkomgeving en gevoelens van onrechtvaardigheid.
- Digitale agressie: Dit omvat agressie en intimidatie via digitale kanalen, zoals cyberpesten, bedreigingen via e-mail, sociale media of andere elektronische communicatiemiddelen.
- Cliëntgerelateerde agressie: Professionals in bepaalde sectoren, zoals de gezondheidszorg, het onderwijs of de dienstverlening, kunnen te maken krijgen met agressie van klanten, patiënten, studenten of andere externe partijen waarmee ze in contact komen tijdens hun werk.
Hoe kan ik me sterken tegen agressie op de werkvloer?
Het is belangrijk om jezelf te sterken en effectieve strategieën te ontwikkelen om met agressie op de werkvloer om te gaan. Hier zijn enkele tips die je kunnen helpen:
- Creëer bewustzijn: Leer de verschillende vormen van agressie herkennen, inclusief verbaal, fysiek en psychologisch geweld. Wees je bewust van de mogelijke triggers en waarschuwingssignalen, zodat je tijdig kunt reageren.
- Blijf kalm: Probeer rustig te blijven in stressvolle situaties. Beheers je emoties en vermijd het maken van snelle, impulsieve reacties. Adem diep in en uit om jezelf te kalmeren voordat je reageert.
- Stel grenzen: Wees duidelijk en assertief over je grenzen. Communiceer op een respectvolle maar standvastige manier wat je acceptabel gedrag vindt en wat niet. Sta niet toe dat anderen over je grenzen heen gaan.
- Gebruik non-verbale communicatie: Maak gebruik van lichaamstaal om assertiviteit uit te stralen. Sta rechtop, maak oogcontact en gebruik een zelfverzekerde stemtoon. Dit kan helpen om een krachtige boodschap over te brengen en respect af te dwingen.
- Luister actief: Luister goed naar de persoon met wie je communiceert en probeer hun standpunt te begrijpen. Dit kan helpen om de spanning te verminderen en tot een meer constructieve oplossing te komen.
- Documenteer incidenten: Houd een gedetailleerd verslag bij van incidenten van agressie, inclusief de datum, tijd, betrokkenen en specifieke gebeurtenissen. Dit kan nuttig zijn als je later rapporteert of een klacht indient.
- Volg een agressietraining: Overweeg deelname aan een agressietraining die gericht is op het omgaan met agressie op de werkvloer. Deze trainingen kunnen je voorzien van specifieke vaardigheden en strategieën om met agressieve situaties om te gaan en je zelfvertrouwen te vergroten.
